Και έρχεται εκείνη η στιγμή που κάθε χρόνο αρκετοί από εμάς βάζουμε τα αθλητικά μας και δηλώνουμε έτοιμοι για όλα. Είναι η στιγμή μας γιατί αισθανόμαστε την ανάγκη να τρέξουμε σα να μην υπάρχει αύριο. Αυτό συμβαίνει κάθε φορά στον Αυθεντικό Μαραθώνιο των Αθηνών. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί σε ένα από τα σημαντικότερα αθλητικά γεγονότα της χρονιάς με χιλιάδες συμμετέχοντες από όλα τα μέρη της Ελλάδας, αλλά και από το εξωτερικό. Η αντοχή είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να ολοκληρώσει κανείς τη διαδρομή. Είναι γνωστό ότι οι δραστηριότητες αντοχής έχουν πολλά οφέλη για την υγεία από τον έλεγχο του βάρους και τη μείωση του στρες μέχρι τη μείωση της χοληστερόλης. Και είναι μόνο μερικοί από τους λόγους που μας ενθαρρύνουν να συμμετέχουμε στο μαραθώνιο ή ακόμα και να τρέχουμε όπου μπορούμε, καθημερινά.
Κατά έναν περίεργο τρόπο, υπάρχει επίσης μία σκοτεινή πλευρά σε κάθε έντονη αερόβια δραστηριότητα. Οι τεράστιες ποσότητες οξυγόνου που επεξεργαζόμαστε κατά τη διάρκεια μίας προπόνησης οδηγούν στη δημιουργία κάποιων βλαβερών μορίων για τον οργανισμό που ονομάζονται ελεύθερες ρίζες.
Δημιουργία ελευθέρων ριζών
Κατά την αναπνοή τα κύτταρα παίρνουν ηλεκτρόνια από τα σάκχαρα που καίγονται στο σώμα και τα προσθέτουν στο οξυγόνο για να παράγουν ενέργεια. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται κύκλος κιτρικού οξέος. Κάποια ηλεκτρόνια που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια αυτών των αντιδράσεων συγκρούονται με άλλα μόρια, προκαλώντας τα να χάσουν ένα ηλεκτρόνιο από την εξωτερική τους στοιβάδα καταστρέφοντας τους χημικούς δεσμούς μεταξύ των μορίων. Έτσι γεννιούνται οι ελεύθερες ρίζες.
Αναζητώντας σταθερότητα, οι ελεύθερες ρίζες επιτίθενται σε άλλα κύτταρα με ακέραια ζεύγη ηλεκτρονίων, σε μία προσπάθεια να κλέψουν ένα ηλεκτρόνιο από αυτά για να φθάσουν στην ισορροπία. Αυτή η αλυσιδωτή αντίδραση συμβαίνει χιλιάδες φορές κάθε λεπτό στο σώμα μας.
Επιπλέον, τα ραγδαία αυξανόμενα επίπεδα κατεχολαμινών (ορμόνες στρες που απελευθερώνονται κατά τη διάρκεια άσκησης και αντοχής), συμβάλλουν περαιτέρω στην παραγωγή ελεύθερων ριζών. Επιπρόσθετα, η θερμότητα που παράγεται κατά τη διάρκεια του τρεξίματος, το φως του ήλιου, το άγχος, το καυσαέριο και άλλοι ρύποι παράγουν ελεύθερες ρίζες στο σώμα μας.
Αντιοξειδωτικά για να σώσουν την κατάσταση
Όλες αυτές οι βλάβες από τις ελεύθερες ρίζες μπορούν να γίνουν ανασταλτικός παράγοντας στη διάθεσή σας να ξεκινήσετε το τρέξιμο ή μία άλλη μορφή άσκησης. Ωστόσο, μη βιαστείτε να πάρετε αποφάσεις γιατί μπορείτε να αφεθείτε στη δύναμη των αντιοξειδωτικών. Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες που παράγονται από τις έντονες μορφές άσκησης.
Παρακολουθήστε τι συμβαίνει όταν αφήνετε μία φέτα μήλου εκτεθειμένη στον αέρα για λίγο. Η επιφάνειά της γίνεται πιο σκούρα λόγω της οξείδωσης. Μόλις ρίξετε επάνω της λεμόνι ή χυμό πορτοκαλιού αποκτά ξανά το φυσιολογικό χρωματισμό της. Η βιταμίνη C, ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που υπάρχει σε αυτούς τους χυμούς, προστατεύει την παραγωγή ελεύθερων ριζών στην επιφάνεια του μήλου. Αυτό είναι ουσιαστικά που συμβαίνει με τα αντιοξειδωτικά στο σώμα σας.
Καθώς παράγονται ελεύθερες ρίζες, τα αντιοξειδωτικά μειώνουν τις βλάβες που προκαλούνται από αυτές, ελέγχοντας την ταχεία εξάπλωσή τους και την απομάκρυνσή τους από την κυκλοφορία, προτού μπορέσουν να προκαλέσουν βλάβη. Είναι ουσιαστικά ένας στρατός που εξολοθρεύει τις ελεύθερες ρίζες και μπλοκάρει το σχηματισμό τους.
Όλα είναι καλά στο σώμα μας όσο τα αντιοξειδωτικά ξεπερνούν σε ποσότητα τις ελεύθερες ρίζες. Αντίθετα, αν δεν καταναλώνουμε αρκετά αντιοξειδωτικά στη διατροφή μας, οι ελεύθερες ρίζες τρέχουν αχαλίνωτες και προκαλούν βλάβες. Η κατάσταση αυτή για τον οργανισμό είναι γνωστή με τον όρο οξειδωτικό στρες. Επειδή μεταβολίζουμε μεγάλες ποσότητες οξυγόνου ενώ τρέχουμε και τα επίπεδα αντιοξειδωτικών τείνουν να εξαντλούνται γρήγορα στο σώμα μας, οι βλάβες από τις ελεύθερες ρίζες εμφανίζονται πιο συχνά στους δρομείς. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι επαγγελματίες αθλητές αγωνιστικής αντοχής συχνά έχουν χαμηλά επίπεδα αντιοξειδωτικών που κυκλοφορούν στο σώμα τους. Οι ερευνητές πιστεύουν μάλιστα ότι ο πόνος των μυών που προκαλείται από μία κατάβαση είναι μία εκδήλωση ελευθέρων ριζών.
Πρωτότυπα θρεπτικά συστατικά μειώνουν το οξειδωτικό στρες
Η αλήθεια είναι ότι στο άκουσμα της λέξης αντιοξειδωτικά αυτό που μας έρχεται στο μυαλό είναι τα φρούτα και τα λαχανικά. Και οι δύο αυτές διατροφικές ομάδες είναι πλούσιες σε βιταμίνες όπως η βιταμίνη Cκαι η βιταμίνη Ε, αλλά και άλλα ιδιαίτερα φυτικά συστατικά γνωστά για την αντιοξειδωτική τους δράση.
Τα τελευταία χρόνια το επιστημονικό ενδιαφέρον γύρω από τα αντιοξειδωτικά έχει αυξηθεί. Σε μία σύγχρονη κλινική μελέτη που έγινε στη Γερμανία μέσω της Ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Freiburg, χορηγήθηκε σε επαγγελματίες αθλητές για έξι εβδομάδες συγκεκριμένη ποσότητα ενζυμικών κυττάρων μαγιάς. Χάρη στην ιδιαίτερη τεχνολογία παρασκευής τους την έλαβαν σε νωπή μορφή. Έχοντας παρόμοια δομή και σύσταση με τα ανθρώπινα κύτταρα, οι ζυμομύκητες είναι πλούσιοι σε ζωτικής σημασίας ένζυμα, αμινοξέα, βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία και άλλα θρεπτικά συστατικά. Το αποτέλεσμα της μελέτης έδειξε για πρώτη φορά τις ευεργετικές επιδράσεις της ενζυμικής μαγιάς στην αύξηση της απόδοσης και τη μείωση του οξειδωτικού στρες για τους αθλητές. Συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες διαπίστωσαν σημαντική βελτίωση στη μυϊκή λειτουργία και τη λειτουργία των κυττάρων του ανοσοποιητικού, καθώς και στη μείωση του ποσοστού της βλάβης στα κύτταρά τους.
Σκεφτείτε, λοιπόν, λίγο καλύτερα πόσο έτοιμοι είστε να τρέξετε σε έναν αγώνα που δοκιμάζει τόσο πολύ τον οργανισμό σας αλλά και τις αντοχές σας. Προετοιμαστείτε με τον καλύτερο τρόπο, εμπλουτίζοντας τη διατροφή σας με αντιοξειδωτικά συστατικά ή αναζητήστε εξειδικευμένα συμπληρώματα διατροφής με μαγιά στην πιο φυσική μορφή της.
Γράφει η επιστημονική ομάδα της VitaminsAcademy
Ενζυμικά κύτταρα μαγιάς |
Εμπλουτισμένα με βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, με συνένζυμο Q10, μαγνήσιο και φυτικά αντιοξειδωτικά για την φροντίδα του μυϊκού συστήματος και την παραγωγή ενέργειας. |
Βιβλιογραφία
- Emmanuel C. Opara, Susie W. Rockway. Antioxidants and Micronutrients. Disease-A-Month. Volume 52, Issue 4, Pages 151–163, April 2006.
- Kreider R, Wilborn CD, Taylor L, Campbell B, Almada AL, Collins R, Cooke M, Earnest CP, Greenwood M, Kalman DS, Kerksick CM, Kleiner SM, Leutholtz B, Lopez H, Lowery LM, Mendel R, Smith A, Spano M, Wildman R, Willoughby DS, Ziegenfuss TN, Antonio J. ISSN exercise & sport nutrition review: research & recommendations. J Int Soc Sports Nutr. 2010 Feb 2;7:7.
- British Journal of Sports Medicine Series. A-Z of nutritional supplements: dietary supplements, sports nutrition foods and ergogenic aids for health and performance. Various authors.
- McAllister MJ, Basham SA, Waldman HS, Smith JW, Mettler JA, Butawan MB, Bloomer RJ.Effects of psychological stress during exercise on markers of oxidative stress in young healthy, trained men. Physiol Behav. 2018 Oct 17;198:90-95.
- Koivisto AE, Paulsen G, Paur I, Garthe I, Tønnessen E, Raastad T, Bastani NE, Hallén J, Blomhoff R, Bøhn SK. Antioxidant-rich foods and response to altitude training: A randomized controlled trial in elite endurance athletes. Scand J Med Sci Sports. 2018 Sep;28(9):1982-1995.
- Konig D, Keul J, Northoff H, Halle M, Berg A. Einfluss einer 6-wöchigen Nährstoff Intervention mit enzymaktiven Hefezellen und Antioxidantien auf Belastungsstress und Antioxidantienstatus. Sonderdruckaus der Wiener Medizinischen Wochenschrift 1999; 149 (1): 13-18