Προβιοτικά ονομάζονται οι φιλικοί μικροοργανισμοί που αποφέρουν κάποιο όφελος στην υγεία του οργανισμού όταν ληφθούν σε ικανή ποσότητα. Η λέξη προέρχεται από την Ελληνική φράση για τη ζωή, υποδηλώνοντας τη ζωτικής σημασίας δράση τους για τον άνθρωπο. Όπως κάθε ζωντανός οργανισμός, έτσι και τα δισεκατομμύρια βακτήρια του εντέρου χρειάζονται την κατάλληλη τροφή για να επιβιώσουν. Όπως ίσως γνωρίζετε, η τροφή αυτή είναι τα πρεβιοτικά δηλαδή διαλυτές φυτικές ίνες όπως η ινουλίνη και οι φρουκτοολιγοσακχαρίτες (FOS). Πλέον, το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας μετατοπίζεται από τα προβιοτικά στα συμβιωτικά προϊόντα, δηλαδή συνδυασμό ωφέλιμων μικροοργανισμών και πρεβιοτικών. Στόχος παραμένει η μέγιστη δυνατή ισορροπία της εντερικής χλωρίδας.
Ο πολύπλευρος ρόλος των προβιοτικών
Τα προβιοτικά, και ακόμη καλύτερα οι συμβιωτικοί συνδυασμοί, αποτελούν ασφαλή, φυσικό και αποτελεσματικό τρόπο εξισορρόπησης της εντερικής χλωρίδας. Τα προβιοτικά βρίσκονται πλέον στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης γαστρεντερικών συμπτωμάτων όπως: διάρροια, διάρροια λόγω αντιβίωσης, δυσκοιλιότητα, τυμπανισμός, μετεωρισμός και Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου. Τα τελευταία εφτά χρόνια έχει δημοσιευθεί το 75% των μελετών που αφορούν τα προβιοτικά αναδεικνύοντας τα «απρόσμενα» οφέλη τους στο ανοσοποιητικό και το καρδιαγγειακό σύστημα, στη νευρική και εγκεφαλική λειτουργία, ακόμα και στον έλεγχο του βάρους. Οι επιστημονικές αυτές παρατηρήσεις επιβεβαιώνουν συνεχώς την αντίληψη πως το έντερο αποτελεί το δεύτερο εγκέφαλο του οργανισμού.
Ποσότητα ή ποιότητα;
Όταν η κουβέντα έρχεται στην ποσότητα των προβιοτικών, σίγουρα τα μηδενικά δίπλα στις αποικίες (C.F.U) είναι σημαντικά, όμως δεν είναι πρωτεύουσας σημασίας. Η διαφοροποίηση των προβιοτικών συμπληρωμάτων βρίσκεται στην εξειδίκευση που παρουσιάζουν τα στελέχη σε συγκεκριμένες καταστάσεις. Η ικανότητα των μικροοργανισμών να «επιβιώνουν» του ταξιδιού μέσα στο γαστρεντερικό σωλήνα, είναι μία ακόμα ένδειξη ποιότητας του σκευάσματος.
Τα προβιοτικά στο φαρμακείο
Τα συμπληρώματα διατροφής με προβιοτικά έχουν περισσότερους εμπορικούς στόχους στο φαρμακείο από τους προφανείς. Μία από τις υποψήφιες ομάδες χρήσης αυτών είναι εκείνοι που λαμβάνουν φαρμακευτικά σχήματα τα οποία διαταράσσουν την ισορροπία της εντερικής χλωρίδας. Τα πιο γνωστά από αυτά είναι τα αντιβιοτικά σκευάσματα. Σε μελέτη ανασκόπησης που δημοσιεύτηκε το 2015 στο επιστημονικό περιοδικό Cohrane, οι ερευνητές καταλήγουν πως η λήψη των προβιοτικών στελεχών Lactobacillus rhamnosus ή Saccharomyces boulardii μειώνει σχεδόν στο μισό τον κίνδυνο εμφάνισης διάρροιας λόγω αντιβίωσης. Γνωστή είναι και η επίδραση των Αναστολέων Αντλίας Πρωτονίων στην υγεία των φιλικών μικροοργανισμών, εντοπίζοντας ένα ακόμη πιθανό κοινό το οποίο θα ωφεληθεί από την πρόταση συμβιωτικών συμπληρωμάτων διατροφής. Μελέτες έχουν επίσης διεξαχθεί για την πρόκληση εντερικών ενοχλήσεων από τη χρήση αντισυλληπτικών.
Την ίδια στιγμή, η υγεία της εντερικής χλωρίδας σχετίζεται άμεσα με την καλή απορρόφηση των φαρμάκων. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της διατήρησης του βλεννογόνου του εντέρου, της ενισχυμένης παραγωγής χολής, αλλά και της ρύθμισης της έκφρασης ηπατικών ενζύμων, που επιτυγχάνουν τα προβιοτικά. Συνεπώς η ανάγκη για συγχορήγηση προβιοτικών παράλληλα με φαρμακευτικές αγωγές είναι πολύπλευρη.
Φυσικά οι πελάτες με Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου, τυμπανισμό, διάρροια ή δυσκοιλιότητα συνεχίζουν να έχουν ανάγκη τα προβιοτικά συμπληρώματα διατροφής, πολλές φορές και σε καθημερινή βάση.
Φαρμακοποιός: Σύμβουλος για τον πελάτη
Σήμερα, οι φαρμακοποιοί καλούνται να αντιμετωπίσουν το μεγάλο ενδιαφέρον των καταναλωτών, οι οποίοι έχουν ανάγκη από καθοδήγηση για την ορθή επιλογή συμπληρωμάτων διατροφής. Αξίζει να σημειωθεί πως 320.000 Έλληνες αγόρασαν κάποιο σκεύασμα προβιοτικών από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούνιο του 2016. Ο φαρμακοποιός, μέσω της δικής του συνεχούς εκπαίδευσης, αποτελεί τον καλύτερο σύμβουλο στην επιλογή των κατάλληλων προβιοτικών. Την ίδια στιγμή στόχος είναι η δημιουργία ενημερωμένων καταναλωτών που συνειδητά επιλέγουν των συμβιωτικό συμπλήρωμα διατροφής που καλύπτει τις ανάγκες τους.
Στόχος του φαρμακοποιού δεν είναι μόνο να προωθεί εμπορικά τα προϊόντα, αλλά να συμβουλεύει και να ενημερώνει, έχοντας ο ίδιος μια συνεχή εκπαίδευση, με σεμινάρια και e-learning προγράμματα. Η πρόκληση των συγκεκριμένων επενδύσεων εκπαίδευσης από μέρους των εταιρειών, δεν έχει μόνο ως στόχο ο φαρμακοποιός να δίνει καλύτερες συμβουλές σχετικά με τα προϊόντα, αλλά κυρίως να τον πληροφορεί για τις εξελίξεις των ερευνών, οι οποίες είναι άλλωστε και αυτές που δίνουν ώθηση στην αγορά.
H αγορά των προβιοτικών στην Ελλάδα
Τα συμπληρώματα διατροφής κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος στην Ελληνική αγορά των φαρμακείων. Η καλύτερη και συνεχής ενημέρωση των ειδικών υγείας και των καταναλωτών, έχουν αναδείξει τη σημασία των φυσικών συστατικών στην υγεία, τη μακροζωία, την πρόληψη, ακόμη και στην αντιμετώπιση ήπιων προβλημάτων υγείας. Επιπλέον, όσο τα επιστημονικά δεδομένα για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των φυσικών συμπληρωμάτων διατροφής αυξάνονται, η εμπιστοσύνη των φαρμακοποιών και καταναλωτικού κοινού ενισχύεται.
Στα πλαίσια αυτά η αγορά των προβιοτικών συμπληρωμάτων διατροφής παρουσίασε άνοδο της τάξεως του 45,4% από το 2015 έως το 2016, σύμφωνα με έγκυρα στατιστικά στοιχεία της Quantile IMS για την Ελλάδα. Ο διπλασιασμός των πωλήσεων των προβιοτικών σκευασμάτων αναδεικνύει την ευκαιρία κάλυψης μίας υπαρκτής ανάγκης του καταναλωτικού κοινού, με ποιοτικά και αποτελεσματικά προϊόντα. Είναι σημαντικό ωα τονισθεί πως προτεραιότητα του φαρμακοποιού είναι η διερεύνηση των αναγκών του πελάτη, με στόχο την εξατομικευμένη πρόταση και την αύξηση της εμπιστοσύνης του στον κλάδο.
Κριτήρια επιλογής συμβιωτικών συμπληρωμάτων διατροφής
Συνοψίζοντας τις παραπάνω πληροφορίες, η πρόταση του κατάλληλου συμβιωτικού συμπληρώματος διατροφής θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα ορθής ενημέρωσης του φαρμακοποιού, συζήτησης των αναγκών του καταναλωτή και των ακόλουθων ποιοτικών χαρακτηριστικών του συμπληρώματος διατροφής:
- Στέλεχος: Προτείνετε το κατάλληλο στέλεχος για το αντίστοιχο σύμπτωμα. Τα στελέχη lactobacillus και bifidobacteria εξειδικεύονται στο Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου, αλλά και στην διάρροια των αντιβιοτικών.
- Ποιότητα: Προτείνετε συμβιωτικές φόρμουλες που συνδυάζουν τα προβιοτικά με πρεβιοτικά, αλλά και φυσικά συστατικά όπως η ρίγανη με αντιμικροβιακή δράση. Επιλέξτε γαστροανθεκτικές φόρμουλες που φτάνουν αναλλοίωτες στο έντερο.
- Πληροφορίες ετικέτας: Προτιμήστε τα προϊόντα επώνυμων Ελληνικών εταιριών, όπου στην ετικέτα αναγράφονται με λεπτομέρεια ο αριθμός και το είδος των στελεχών, οδηγίες αποθήκευσης, η ημερομηνία λήξης, τα στοιχεία της εταιρίας και ο αριθμός γνωστοποίησης στον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων.
Γράφει η επιστημονική ομάδα Vitamins Academy, της Power Health
Πηγή: Περιοδικό Pharmacy Management, Τεύχος 34, Ιούνιος 2017, Χαραμή Α.Ε.
Συμβιτική φόρμουλα |
Συνδυασμό ωφέλιμων προβιοτικών μικροοργανισμών και πρεβιοτικών. |  |