Πόσα προϊόντα μπορεί να παράγει ένα μελίσσι τελικά; Σίγουρα το μέλι είναι το πιο γνωστό και οι μαλακτικές και θρεπτικές του ιδιότητες το έχουν αναγάγει σε αναπόσπαστο κομμάτι πολλών καθημερινών γευμάτων. Άλλα παράγωγα από την εργατική μέλισσα είναι η γύρη, το μελισσοκέρι και ο βασιλικός πολτός. Το κάθε ένα από αυτά προσφέρει ξεχωριστά οφέλη στον άνθρωπο.
Ωστόσο, ένα από τα πιο ιδιαίτερα υποπροϊόντα των μελισσών είναι μία κόλλα. Η κόλλα αυτή ονομάζεται πρόπολη και ο ρόλος της στο μελίσσι είναι θεμελιώδης, καθώς φροντίζει να χτίζει γερά θεμέλια για την κυψέλη. H πρόπολη παράγεται από το χυμό των δέντρων με βελόνες ή γενικά των αειθαλών δέντρων. Όταν οι μέλισσες συνδυάζουν το χυμό αυτό με τα εκκρίματά τους και το κερί μέλισσας, δημιουργούν ένα κολλώδες, πρασινωπό-καφέ προϊόν που χρησιμοποιείται ως επικάλυψη για να χτίσει τις κυψέλες τους.
Πριν από χιλιάδες χρόνια, οι αρχαίοι πολιτισμοί χρησιμοποίησαν την πρόπολη για τις φαρμακολογικές της ιδιότητες. Οι Έλληνες την εφάρμοζαν στη θεραπεία των αποστημάτων. Οι Ασσύριοι την έβαζαν σε τραύματα και όγκους για να καταπολεμήσουν τη λοίμωξη και να βοηθήσουν στη διαδικασία επούλωσης. Οι Αιγύπτιοι το χρησιμοποιούσαν στη διαδικασία της μουμιοποίησης.
Η σύνθεση της πρόπολης μπορεί να ποικίλει ανάλογα με την περιοχή που βοσκούν οι μέλισσες, δηλαδή ανάλογα με τα δέντρα και τα λουλούδια στα οποία έχουν πρόσβαση. Για παράδειγμα, η πρόπολη από την Ευρώπη δεν θα έχει την ίδια σύσταση με την προπόλη από τη Βραζιλία.
Θεραπευτικές ενώσεις στην πρόπολη
Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει περισσότερες από 300 ενώσεις στην πρόπολη. Η πλειοψηφία αυτών των ενώσεων είναι μορφές πολυφαινολών. Οι πολυφαινόλες είναι αντιοξειδωτικά συστατικά που καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες, η συσσώρευση των οποίων ευθύνεται για ασθένειες και βλάβες στο ανθρώπινο σώμα.
Συγκεκριμένα, η πρόπολη περιέχει τις πολυφαινόλες που ονομάζονται φλαβονοειδή. Τα φλαβονοειδή παράγονται σε φυτά ως μορφή προστασίας. Βρίσκονται συνήθως σε τρόφιμα που πιστεύεται ότι έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες, όπως τα φρούτα, το πράσινο τσάι, τα λαχανικά και το κόκκινο κρασί.
Αποτελέσματα ερευνών
Η πρόπολη πιστεύεται ότι έχει αντιβακτηριακές, αντιιικές, αντιμυκητιακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Δεν έχουν ακόμα διαπιστωθεί όλοι οι πιθανοί μηχανισμοί δράσης της, αλλά οι ερευνητές είναι σίγουροι ότι το προϊόν της μέλισσας φαίνεται να παρέχει προστασία από κάποια βακτήρια, ιούς και μύκητες.
Η πρόπολη στα κρυολογήματα του χειμώνα
Πριν από την εξέλιξη της σύγχρονης ιατρικής, οι γιατροί χρησιμοποιούσαν πρόπολη στους επιδέσμους πριν την περίδεση πληγών για πρόληψη των επιμολύνσεων. Έχει επίσης εφαρμοστεί ως τοπική θεραπεία για εγκαύματα ή μικρές πληγές στο δέρμα, καθώς έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, λόγω των φλαβονοειδών, τα οποία συμβάλλουν στη μείωση των οιδημάτων και των ερεθισμών. Οι αντιμυκητιακές ιδιότητές της την καθιστούν επίσης χρήσιμη θεραπεία κατά των μολύνσεων του στόματος, ενώ μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι μπορεί να συμβάλλει στη μείωση του χρόνου επούλωσης και του πόνου από τις στοματικές άφθες. Αναγνωρίζεται επίσης ως μία πιθανή θεραπεία για πληγές που προκαλούνται από τον ιό του απλού επιχείλιου έρπητα.
Ωστόσο, η πιο διάσημη χρήση της αφορά την ενίσχυση και την προστασία του ανοσοποιητικού συστήματος. Πολυάριθμες κλινικές μελέτες επιβεβαιώνουν την ευεργετική επίδρασή της στην άμυνα του ανθρώπινου οργανισμού. Για παράδειγμα, σε μία διπλή-τυφλή μελέτη, παιδιά με σοβαρή ιογενή πάθηση χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Κάποια έλαβαν κλασσική αντιβιοτική αγωγή και κάποια άλλα αντιβιοτικά σε συνδυασμό με πρόπολη. Το γκρουπ που έλαβε πρόπολη αντιμετώπισε πολύ πιο γρήγορα την πάθηση. Γενικά, έχει μελετηθεί και διαπιστωθεί ότι η πρόπολη υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα προωθώντας τις φυσικές άμυνες του σώματος και την ανθεκτικότητα στις βακτηριακές, ιογενείς και μυκητιασικές λοιμώξεις. Συγκεκριμένα, έχει βρεθεί ότι διεγείρει την παραγωγή και τη δράση μακροφάγων, ανοσολογικών κυττάρων που εμπλέκονται στην άμυνα ενάντια σε παθογόνους μικροοργανισμούς, καθώς και στην ανάπτυξη αντισωμάτων.
Την πρόπολη μπορείτε να τη λαμβάνετε ευχάριστα με τη βοήθεια των συμπληρωμάτων διατροφής. Διαλέξτε, λοιπόν, συμπληρώματα που περιέχουν εκχύλισμα αυτή της θαυματουργής κόλλας για να προστατευτείτε με φυσικό τρόπο από του κινδύνους που επιφυλάσσει ο χειμώνας.
Γράφει η επιστημονική ομάδα της Vitamins Academy
Πρόπολη |
Σε συνδυασμό με εχινάκεια και βιταμίνη C για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Σε αναβράζοντα δισκία με υπέροχη γεύση πορτοκάλι. |  |
Πρόπολη και μέλι |
Σιρόπι με συνδυασμό φυτικών εκχυλισμάτων και μικροθρεπτικών συστατικών για το βήχα και το κρυολόγημα. |  |
Βιβλιογραφία
- Cohen HA, Varsano I, Kahan E, Sarrell EM, Uziel Y. Effectiveness of an herbal preparation containing echinacea, propolis, and vitamin C in preventing respiratory tract infections in children: a randomized, double-blind, placebo-controlled, multicenter study. Arch Pediatr Adolesc Med. 2004 Mar;158(3):217-21.
- Sevda Yuksel and Sumeyya Akyol. The consumption of propolis and royal jelly in preventing upper respiratory tract infections and as dietary supplementation in children. J Intercult Ethnopharmacol. 2016 Jun-Aug; 5(3): 308–311.
- Oryan A1, Alemzadeh E2, Moshiri A3. Potential role of propolis in wound healing: Biological properties and therapeutic activities. Biomed Pharmacother. 2018 Feb;98:469-483.