Εμμηνόπαυση: Σημείο παύσης ή το ξεκίνημα μιας καινούργιας ζωής;

Η γυναίκα θεωρείται το πιο πολύπλοκο ον, καθώς το μυαλό της μπορεί να κάνει ταυτόχρονα πολλές διαφορετικές σκέψεις. Η έννοια της διαφοροποίησης είναι τρόπος ζωής για μία γυναίκα. Η εφαρμογή της έχει να κάνει και με τη νοητική λειτουργία αλλά και με τα πολλά στάδια που περνάει ο οργανισμός  της ανάλογα με την ηλικία στην οποία βρίσκεται.

Η εμμηνόπαυση είναι ένα από αυτά τα στάδια, η οποία απασχολεί το γυναικείο πληθυσμό καθώς επηρεάζει ποικιλοτρόπως την καθημερινότητά του. Αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο, και μία απόλυτα φυσιολογική εξέλιξη του θαυμαστού κύκλου ζωής, κάθε γυναίκας.

Μεγαλώνοντας οι γυναίκες, λοιπόν, και φτάνοντας περίπου στην ηλικία των 50 ετών περνούν από τη φυσιολογική βιολογική διαδικασία της εμμηνόπαυσης που χαρακτηρίζεται από οριστική διακοπή της παραγωγής ωοθυλακίων από τις ωοθήκες. Το γεγονός αυτό οδηγεί στο τέλος της αναπαραγωγικής ικανότητας και γίνεται εμφανές όταν σταματήσει η μηνιαία έλευση της εμμήνου ρύσεως.

Το τέλος της εμμηνορρυσίας σηματοδοτεί μία νέα αρχή, καθώς οι γυναίκες καλούνται να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται στη ζωή τους. Κάποιες τα καταφέρνουν εύκολα να ανταπεξέλθουν στα καινούρια δεδομένα χωρίς ιδιαίτερες ενοχλήσεις. Ωστόσο, οι περισσότερες βιώνουν μία δύσκολη περίοδο με αλλαγές που σχετίζονται τόσο με τη σωματική, όσο και με την ψυχολογική λειτουργία του οργανισμού τους.

Χαρακτηριστικά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης

Η εμμηνόπαυση συνοδεύεται από μία ποικιλία συμπτωμάτων, τα οποία μάλιστα διαρκούν αρκετά χρόνια. Συγκεκριμένα, η μέση διάρκεια των συμπτωμάτων σύμφωνα με επιστημονική έρευνα του 2015 είναι 7,4 χρόνια, ενώ μπορεί να κυμαίνονται από τρία έως 14 χρόνια. Τα συνηθέστερα που απαντώνται σχεδόν σε όλες τις γυναίκες είναι τα παρακάτω:

• Εξάψεις και εφιδρώσεις (hot flushes)
• Αϋπνία και κακή ποιότητα ύπνου
• Νευρικότητα, ευερεθιστότητα και καταθλιπτική διάθεση
• Αδυναμία συγκέντρωσης
• Κόπωση- Έλλειψη ενεργητικότητας
• Μείωση σεξουαλικής επιθυμίας
• Κολπική ξηρότητα και πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή
• Αύξηση βάρους
• Ατροφία του δέρματος

Μακροπρόθεσμα η εμμηνόπαυση θεωρείται μία από τις βασικές αιτίες που οδηγεί σε αυξημένα ποσοστά εμφάνισης οστεοπόρωσης σε γυναίκες. Άλλες μεταγενέστερες επιπτώσεις της αφορούν τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τα προβλήματα υγείας νευρολογικής φύσεως με κυρίαρχο τις διαταραχές μνήμης.

Τα οιστρογόνα και η μείωσή τους μετά την εμμηνόπαυση

Προερχόμενα ετυμολογικά από την αρχαία ελληνική λέξη Οίστρος που σημαίνει πνευματική και ψυχολογική διέγερση, τα οιστρογόνα είναι ορμόνες που εκκρίνονται με αυξομειώσεις, καθ’ όλη τη διάρκεια του γεννητικού κύκλου της γυναίκας. Παράγονται κυρίως στις ωοθήκες και είναι υπεύθυνα για την ωορρηξία, την πρόκληση της περιόδου και τα δευτερογενή χαρακτηριστικά του γυναικείου φύλου. Η παρουσία τους συνδέεται με τη γονιμότητα και τη λίμπιντο. Κατά τη διάρκεια της μετάβασης μίας γυναίκας στην εμμηνόπαυση η παραγωγή οιστρογόνων μειώνεται σημαντικά, γεγονός στο οποίο αποδίδονται τα προβλήματα υγείας που ήδη αναφέρθηκαν. Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (ΘΟΥ), περιλαμβάνει τη χρήση συνθετικών οιστρογόνων, ώστε να μετριαστούν τα συμπτώματα. Ωστόσο, δεν είναι η κατάλληλη λύση για όλες τις γυναίκες αφού τόσο οι περιορισμοί, όσο και οι πιθανές παρενέργειες αποτελούν πολλές φορές ανασταλτικό παράγοντα για την εφαρμογή της.

Ισοφλαβόνες: μία φυσική λύση στα προβλήματα της εμμηνόπαυσης

Η φύση φαίνεται πως μπορεί να δώσει τη δική της απάντηση ακόμα και στα δύσκολα προβλήματα που ταλαιπωρούν τις γυναίκες στην εμμηνόπαυση. Το μυστικό της κρύβεται αυτή τη φορά στις ισοφλαβόνες, φυτικές ουσίες που μοιάζουν δομικά με τα οιστρογόνα. Οι ισοφλαβόνες βρίσκονται σε μεγάλη περιεκτικότητα στη σόγια, ένα φυτό που οι καρποί του έχουν σχήμα φασολιού. Τα είδη των ισοφλαβονών σόγιας που διαθέτουν την ισχυρότερη οιστρογονική δράση είναι η Γενιστεΐνη και η Δαϊζίνη. Οι επιστημονικές μελέτες αποδεικνύουν ότι η καθημερινή κατανάλωση μικρών ποσοτήτων ισοφλαβονών σόγιας συμβάλλουν στη μείωση τόσο των άμεσων, όσο και των μακροπρόθεσμων συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.

Αν και οι ιστορικές καταγραφές για την ύπαρξη της σόγιας, ως φυτό που καλλιεργείται στην Κίνα ξεπερνούν τα 5000 χρόνια, η είσοδός της στις δυτικές κοινωνίες μετρά μόλις μερικές δεκαετίες. Θεωρείται υπερτροφή, με μεγάλη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες ενώ η αναλογία σε ισοφλαβόνες στα δημοφιλέστερα υποπροϊόντα της είναι η παρακάτω:

• Γάλα σόγιας: 30mg ισοφλαβονών ανά 200ml
• Γιαούρτι σόγιας: 21mg ισοφλαβονών ανά 200gr
• Tofu (τυρί σόγιας): 24mg ισοφλαβονών ανά 100gr
• Edamame (φασολάκια σόγιας): 24mg ανά 1 μερίδα
• Κιμάς σόγιας: 6mg ισοφλαβονών ανά 1 μερίδα

Τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας γύρω από τις ισοφλαβόνες σόγιας έχει αυξηθεί. Όλο και περισσότερες κλινικές μελέτες δημοσιεύονται σχετικά με τις ευεργετικές ιδιότητές τους στην περίοδο της εμμηνόπαυσης. Οι πιο πρόσφατες αναδεικνύουν την αποτελεσματικότητα των ισοφλαβονών όταν λαμβάνονται σε συνδυασμό με μικροθρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, αλλά και φυτικά εκχυλίσματα. Γι’ αυτό άλλωστε αποτελούν βασικό συστατικό σε πολλά συμπληρώματα διατροφής.

Ναι στη σόγια, με μία βασική προϋπόθεση

Ωστόσο, είναι γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό της παραγωγής της σόγιας είναι γενετικά τροποποιημένο. Είναι σημαντικό, η συσκευασία οποιουδήποτε υποπροϊόντος της να συνοδεύεται από την ανάλογη σήμανση GMO-Free (χωρίς μεταλλαγμένους οργανισμούς). Προτιμήστε, λοιπόν, τα τρόφιμα και τα συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν ισοφλαβόνες από μη γενετικά τροποποιημένη σόγια για να πάρετε με ασφάλεια όλα τα οφέλη της.

Γράφει η επιστημονική ομάδα της  Vitamins Academy.

Βιβλιογραφία

1. Avis NE, Crawford SL, Greendale G, Bromberger JT, Everson-Rose SA, Gold EB, Hess R, Joffe H, Kravitz HM, Tepper PG, Thurston RC, . Duration of Menopausal Vasomotor Symptoms Over the Menopause Transition. JAMA Intern Med.2015; 175 (4):531–539.
2. Husain, D., Haghighizadeh, M.H., Khanna, K., & Puri, S. Supplementation of soy isoflavones improved sex hormones, blood pressure, and postmenopausal symptoms. Journal of the American College of Nutrition.2015; 34 (1): 42-8.
3. Arcoraci V, Atteritano M, Squadrito F, et al. Antiosteoporotic Activity of Genistein Aglycone in Postmenopausal Women: Evidence from a Post-Hoc Analysis of a Multicenter Randomized Controlled Trial. Nutrients. 2017; 9(2):179.
4. Taku K, Melby MK, Kronenberg F, Kurzer MS, Messina M. Extracted or synthesized soybean isoflavones reduce menopausal hot flash frequency and severity: systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Menopause 2012; 19(7): 776-790.
5. Hirose, A., Terauchi, M., Akiyoshi, M., Owa, Y., Kato, K., & Kubota, T. (2016). Low-dose isoflavone aglycone alleviates psychological symptoms of menopause in Japanese women: a randomized, double-blind, placebo-controlled study. Archives of Gynecology and Obstetrics, 293, 609–615.
6. Amar, I.D., Bottoni, C., Cipolla, C., Dinoi, G., Lanzone, A., Moruzzi, M.C., Scambia, G., & Villa, P. The impact of combined nutraceutical supplementation on quality of life and metabolic changes during the menopausal transition: a pilot randomized trial. Archives of Gynecology and Obstetrics. 2017; 296: 791-801.